Menu
In dit artikel lees je een advies over het slim verduurzamen van een bestaande woning op weg naar energieneutraal wonen.
Energieneutraal wonen is de nieuwe norm
Over (bijna) energieneutrale woningen zul je steeds vaker horen want dat is sinds januari 2021 de nieuwe norm in de bouwsector in heel Europa. Alle nieuwbouwwoningen moeten dus bijna energieneutraal (BENG) zijn. Zulke woningen dragen een groen energielabel tussen A++++ en B.
Het is in feite sinds 2015 verplicht om bij de verkoop of verhuur van een woning het energielabel te vermelden. Dat geldt ook voor alle bestaande woningen. Het energielabel toont hoe energiezuinig een woning is. Verbeteren van het energielabel kan jou daarom helpen om de woning sneller te verkopen. Maar ook als je er gewoon in blijft wonen, zorgt de verduurzaming van de woning dat je minder of zelfs geen energiekosten hebt.
Wat is energieneutraal wonen?
Energieneutraal wonen is een vrij recente term en betekent dat je de nodige energie in jouw woning zelf duurzaam opwekt. Hoe minder energie je verbruikt, des te minder energie je hoeft op te wekken, dat is logisch.
Het hele proces gebeurt in samenwerking met je energiebedrijf, want de opgewekte energie kun je in meeste gevallen (nog) niet zelf opslaan vanwege de hoge kosten die daaraan verbonden zijn. In Nederland zijn voor nu nog geen subsidies beschikbaar voor een thuisbatterij maar bijvoorbeeld in België kent de Vlaamse Regering tot eind 2024 een premie toe aan particulieren die een thuisbatterij installeren.
De kosten van de thuisbatterijen zullen met de jaren wel dalen. Maar voorlopig kun je de opgewekte energie aan je energiebedrijf leveren en je energiebedrijf levert de energie weer aan jou wanneer je dat nodig hebt. De energiebalans wordt per jaar opgemaakt en als je ‘nul op de meter’ hebt staan dan telt dat als energieneutraal wonen.
Hiervoor moet de woning aan een aantal eigenschappen voldoen, zoals een goede isolatie, ventilatie en een zuinig verwarmingssysteem, alsook de juiste meetapparatuur waarmee je kunt zien wat je opwekt en wat je verbruikt. Al deze eigenschappen hangen aan het energielabel van de woning.
Zelf energie opwekken
Je kunt de energie op verschillende manieren opwekken: met zonen-energie, wind, aardwarmte, hout of biogas. Maar de meest gangbare en rendabele manier is vaak toch met de zonnepanelen op jouw dak, omdat het door de overheid met subsidies gestimuleerd wordt. Lees verder over de subsidies voor de zonnepanelen, om te weten of je hiervoor in aanmerking komt.
Maar wat als jouw woning geen geschikt dak heeft of als je je woning huurt? Dan kun je alsnog gebruik maken van de zonne-energie door de zonnepanelen te kopen die ergens anders geïnstalleerd zijn. Hiervoor sluit je je aan bij een coöperatie die de zonne-energie uit een andere locatie, bijvoorbeeld een zonnepark, haalt. Er zijn al redelijk veel zonneparken aanwezig in Nederland! Om hier meer over te weten, lees verder over de mogelijkheden zonnepanelen niet op eigen dak.
Energieverbruik verlagen
Je weet inmiddels wel dat de energiezuinigheid van een bestaande woning te zien is in het energielabel dat aan dat woning gekoppeld is. Een woning met het energielabel G is het minst energiezuinig en met het energielabel A++++ het meest zuinig. Bij een niet energiezuinige woning wordt er veel energie verbruikt, voornamelijk door de energieverspilling, omdat de woning niet goed geïsoleerd is en de warmte makkelijk ontsnapt.
Aangezien de verwarming voor het meeste energieverbruik zorgt, is het verstandigst om de isolatie van de woning als eerste aan te pakken om zo het energieverbruik en de kosten te verlagen. Maar daarnaast speelt het verwarmingssysteem in de woning een belangrijke rol. Afhankelijk van de verwarmingssysteem die je kiest zal de nodige investering, het verbruik en de onderhoudskosten verschillen. Tot slot moet er rekening gehouden worden met de elektrische apparaten in huis.
Slimme verduurzaming van de woning
Twee zwaarwegende aspecten bij de verbetering van het energielabel van een bestaande woning zijn: de hoogte van de nodige investering en de duur van de terugwinst van deze investering.
Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft ongeveer een jaar geleden een nieuwsbericht gepubliceerd waarin gesteld wordt dat verduurzamen van de eigen woning onaantrekkelijk is. Dat concludeerde het PBL uit onderzoek naar kosten en opbrengsten van de verduurzaming van eigen woningen.
Volgens het onderzoek is een investering van 35.000 euro nodig om een eenpersoonswoning van energielabel D naar energieneutraal in combinatie met energielabel B (dus gasloos, veel zonnepanelen en een warmtepomp) te verbeteren. Het zou meer dan 30 jaar duren om de investering terug te verdienen.
Maar wanneer we contact opnemen met PBL over het onderzoek, blijkt dat de rekensom van de investering een blinde vlek heeft, met name, wordt er bij het verwarmingssysteem alleen maar rekening gehouden met een vrij dure mogelijkheid: de warmtepomp.
Natuurlijk is de (geothermische) warmtepomp een fantastische duurzame alternatief voor de traditionele verwarming, maar de aanschafkosten zijn tussen 7.500 en 15.000 euro. En daarnaast heb je nog vrij hoge installatie en onderhoudskosten. Het is ook geen optie voor de kleinere woningen zonder (voldoende) eigen grond.
Dat maakt het voor een eenpersoonshuishouden inderdaad niet aantrekkelijk, terwijl er een veel voordeliger mogelijkheid om te verwarmen bestaat, zoals de RAIO stralingspanelen.
RAIO is vooral bij kleinere woningen zeer aantrekkelijk, aangezien de aanschafkosten dan veel lager zitten en bij RAIO heb je ook vele malen lagere installatiekosten en helemaal geen onderhoudskosten. Daarnaast werken de RAIO stralingspanelen ongezien efficiënt, dankzij de innovatieve en gepatenteerde grafeen technologie, wat de energieverbruik aanzienlijk verlaagt.
Uiteraard heb jij naast RAIO verwarming ook warm water nodig, maar hiervoor kun je een zonneboiler of een elektrische waterboiler gebruiken, die je op de zonnepanelen aansluit. Bij grotere woningen kan RAIO ook perfect gecombineerd worden met een warmtepomp, indien gewenst. Zo kun je de waterpomp wel voor bijvoorbeeld je warm water installatie gebruiken. De warmtepomp koelt ook in de zomer, wat een ander voordeel is, maar op koudere zomeravonden of bij het omschakelen van zomer naar winter (koelen naar verwarmen) duurt dit enkele dagen voor dit is gebeurd. RAIO kan dan perfect ingezet worden als aanvulling bij dit verwarmingssysteem. Maar dan bespaar je alsnog op je warmtepomp, omdat je in combinatie met RAIO minder capaciteit nodig hebt.
De onderzoeker van PBL, Frans Schilder, geeft in een call toe dat de innovaties en ontwikkelingen rondom verduurzamen van een woning zeker niet altijd en niet bij iedereen bekend zijn en wijst naar het belang om de informatie hierover steeds meer beschikbaar en overzichtelijk te maken.
Energieneutraal moet ook klimaatneutraal zijn
Dus als het om het verbeteren van het energielabel van een bestaande woning gaat, is het belangrijk om de juiste keuzes te maken. Zo heb je geen 30 jaar nodig tot je investering zich terugverdient. En waar het uiteindelijk om gaat bij energieneutraal wonen is dat het ook klimaatneutraal is. De reden van de nieuwe BENG wetgeving is het EU klimaatakkoord voor een klimaatneutraal Europa in 2050.
